Ik heb na mijn middelbare school geen diploma meer gehaald. Zo dat is eruit. Het is een soort juk wat ik draag. Denkende dat ik dan dus niet kan bewijzen dat ik ergens goed in ben. Want ik ben niet gekwalificeerd. Tenminste niet volgens de gangbare orde.
Het kwam zo. Na de Havo en het VWO deed ik eerst een particuliere vooropleiding ‘De Theatervormingsklas’ gericht op toneel- dans- zangopleidingen. Dat was geweldig. Fame in het echt. Daarna deed ik auditie voor de Toneelschool en kwam ik niet door de eerste ronde. De eerste ronde. Schaamte, ongemak, ongeluk, verdriet, een diep zwart gat, een heel groot niets. Ik kan mij niet herinneren dat ik met iemand heb gepraat over de mogelijkheid om het gewoon nog een keer te proberen een jaar later. Ik kan mij ook niet herinneren dat iemand mij stimuleerde om te kijken naar andere opties binnen de theateropleidingen. Wel weet ik dat ik veel en vaak heb gekeken naar een opleiding voor dramadocent of regisseur voor het amateurtheater. Ik las de folders (dit is lang voor de komst van het internet mensen…) en ik fantaseerde wat. Maar ik durfde niets meer. Die ene afwijzing had mijn zelfvertrouwen gesloopt.
Ik weet dat iemand zei dat ik misschien kon kijken wat ik zo leuk vond aan toneel en waar ik dat mee zou kunnen combineren. Ik dacht ‘gewoon het spelen’ en ‘kinderen’. Een abc-tje zou je zeggen maar zo was het niet. Een moeizame weg volgde. Werken in de kinderopvang, als oppas, als vrijwilliger bij kindercircus Elleboog in Amsterdam, nadenken over de Pabo, inschrijven en uitschrijven voor de Pabo. Uiteindelijk koos ik de HBO opleiding CMV. Culturele Maatschappelijke Vorming. Omdat ik hoopte via mijn stages terecht te komen in het kindertheater. En zo geschiedde. Ik sloot mij aan bij (toen nog) het Wereldkindertheater* in Haarlem. Eerst voor 8 uur stage per week, toen voor 32 uur stage per week en uiteindelijk in mijn vierde jaar CMV stapte ik over naar de deeltijd zodat ik kon werken en studeren tegelijkertijd. Dat klonk goed. In de praktijk echter voelde de opleiding achterhaald. Ik had het werk dat ik wilde, ik leerde ontzettend veel bij het WKT en ik voelde me niet meer thuis op de opleiding. Na wat wik- en weegwerk besloot ik te stoppen met mijn HBO. Zo’n drie maanden voor het einde. Met alleen een keuzevak en een scriptie nog te doen. Het was een opluchting.
Het leven ging verder. In de loop der tijd veranderde alles. Er kwam een dag dat ik wegging bij De Wereld. Er kwam een dag dat ik dacht ‘Hm misschien toch handig als ik dat diploma had gehaald’. Want bij solliciteren staat het toch minder als je niets kunt laten zien. Persoonlijk vind ik al mijn ervaring niet niets. Ik heb honderdmiljoen keer meer geleerd in de praktijk dan op die bijna voltooide HBO. En toch is de norm dat je pas iemand bent als je een diploma hebt.
Ik wil afrekenen met dit minderwaardigheidsgevoel. Ik hoef het niet meer. Ik wil mij niet meer schamen of mompelend een halfslachtige verklaring afleggen. Dat houdt mij klein en dat past mij niet. Ik ben helemaal niet klein. Ik ben heel goed in wat ik doe. Hoera voor mij. Hoera voor leren in de praktijk. Ik ben een autodidact. Ik ben mijn eigen diploma. En toch…
*Inmiddels heet het De Wereld Kindertheater. Ze doen nog steeds fantastische dingen met improvisatietheater voor heel veel kinderen.
